Ondernemen

De verborgen angsten van
een succesvolle ondernemer 

Uitstekend draaiende bedrijven kunnen ten onder gaan aan hun eigen succes. Dit geldt met name voor middelgrote organisaties die nog door de grondlegger worden geleid. 

Huub Hovens

MAASTRICHT - Want hij worstelt met een schrijnende weerzin tegen de positie waarin hij zichzelf in de loop der jaren heeft gemanoeuvreerd. De positie van de zakelijk leider die overal voor verantwoordelijk is, die alle risico's draagt, terwijl hij veel liever weer - zoals vroeger - 'gewoon lekker af en toe een auto verkoopt'. 

Het kunstje - het aan de man brengen van auto's - waarop zijn onderneming is gegrondvest, werd hem ergens in het verleden afgenomen door de verkoopadviseur die hij zelf in dienst had genomen. De groei van het bedrijf ging gepaard met de groei van de papierwinkel, met toename van allerlei verplichtingen, met zorgen en ergernissen. 

Diepongelukkig

Jaren later schrikt hij 's nachts wakker. Begeleid door een bonkend hart, staat hem plotseling glashelder voor de geest dat hij diepongelukkig is. Zijn bedrijf draait veertig miljoen per jaar, zorgt in dertig gezinnen voor dik belegd brood op de plank, bezit een schitterende reputatie en drijft menige concurrent tot wanhoop. Maar de eigenaar staat met de rug tegen de muur. Hij heeft (om een populistische dooddoener te gebruiken) er geen zin meer an. 

Zwart gat

Ondernemen is heel wat anders dan managen, maar kennelijk onvermijdelijk. De ondernemer die dit op een dag ontdekt, staat opeens op de bodem van een zwart gat. Het personeel begint te merken dat de belangstelling van de baas steeds lauwer wordt. Telkens vindt hij wel een reden om het functioneringsgesprek over te slaan. Zoetjesaan wordt duidelijk dat de grondlegger zijn interesse in zijn eigen bedrijf verliest en daardoor het bedrijf in gevaar brengt. 

Faalangst

En dat vreet aan de man. Hij zou het wel kunnen uitschreeuwen dat hij 'back to basics' wil, dat hij zich het liefst weer zou bezighouden met datgene waarin hij écht goed is, maar zijn verstand houdt hem tegen. Door dat verstand beseft hij dondersgoed dat hij, zodra hij zijn hart volgt, ogenblikkelijk zijn status kwijtraakt. Faalangst grijpt hem bij de keel en tegelijkertijd wordt hij verscheurd door zijn gevoelens. Hij heeft de dringende behoefte om te praten. Niet met zijn managementteam of gangbare adviseurs, niet met zijn vrienden en al helemaal niet met zijn naasten. 

Overwinning

Hij wil een neutraal, luisterend oor. Hij wil aanpraten tegen iemand die snapt dat 'fluitend een sleufje graven' gelukkiger maakt dan 'stressig aandelen verhandelen'. En dat kiezen voor de spade niet de daad van een verliezer is, maar juist een overwinning betekent. In deze steeds technocratischer wordende en puur op macht en geld gestoelde samenleving groeit bij menige ondernemer het sterke verlangen naar adviezen op emotioneel vlak, veel minder naar adviezen van rationele aard. 

Dienstbaar

Een vraag die beantwoord moet worden, luidt: 'Hoe maak ik mijn kernvaardigheden dienstbaar aan de samenleving?' Hierop aansluitend: 'Lukt dit nog in de huidige situatie?' De adviseur kan de suggestie aan de hand doen om eens na te denken over trends die bij de kernactiviteiten passen om vervolgens genoeg creativiteit bij het personeel vrij te maken. Daarmee kan dan op zo'n trend worden ingespeeld. "Wie altijd maar weer, bijna blindelings, naar schaalvergroting toewerkt door in elk gat-in-de-markt te springen," legt de adviseur uit, "komt steeds verder van zijn core business af te staan." En voelt zich tenslotte een gevangene van zijn eigen succes. Om zich aan deze situatie te kunnen ontworstelen, moet de ondernemer zich bewust worden van wat hij nu eigenlijk wil. En daar zonder faalangst naar handelen.

Louter voor zijn eigen welzijn.

met dank aan: Gielkens Consultancy, Heerlen